Jeszcze w ubiegłym stuleciu karkonoskie tradycje szklarskie prężnie się rozwijały, czyniąc z regionu główny ośrodek szkła kryształowego w Polsce. Z czasem jednak hutnicze zwyczaje zaczęły wygasać. Zostało tylko jedno miejsce, które jest nośnikiem rzemieślniczej historii regionu: Huta Julia. Ta ostatnia huta szkła kryształowego w kraju przez kilka ostatnich miesięcy była pracownią Anny Orskiej, projektantki biżuterii, która podróżuje po warsztatach świata w poszukiwaniu rzadkich, wymierających rzemiosł. Dziedzictwo piechowickich projektantów zainspirowało dialog ORSKA z hutniczą tradycją.
W pracy nad najnowszą kolekcją biżuterii JULIA wyzwanie pojawiło się już na samym początku – drewniane formy okazały się zbyt duże do przygotowania biżuteryjnych elementów. Dlatego w pracowni ORSKA powstały specjalne niewielkie obręcze wykonane z metalu. Hutnicy wlewali do nich pojedyncze krople płynnego szkła o temperaturze 1200 stopni Celsjusza, przyznając, że praca z tak małymi obiektami jest dla nich wyzwaniem. Po wystygnięciu krążek trafiał do odprężarki, a następnie ozdabiany był szlifem. Anna Orska zaadaptowała poszczególne fragmenty najpopularniejszych wzorów i połączyła je ze sobą, tworząc zupełnie nowe motywy. Zazwyczaj zdobniczki z Huty Julia dopasowują szlif do formy, niwelując drobne niedoskonałości i pęcherzyki powietrza, które przypadkiem zastygły w szkle. ORSKA odwróciła ten proces. W kolekcji biżuterii JULIA to szlif definiuje formę i nadaje jej sens.
Kryształowe elementy w pracowni ORSKA oprawiono w pozłacane 23.5 karatowym złotem formy. W ten sposób powstało kilka wzorów długich naszyjników z efektownymi wisiorami, duże pierścionki i sztywna bransoletka, których główną ozdobą są komponenty wykonane z fasetowanego lub szlifowanego szkła kryształowego. Kolekcję uzupełnia biżuteria w całości wykonana z metalu, która jest reinterpretacją tradycyjnych zdobień naczyń kryształowych, opierających się na dużej liczbie drobnych cięć. ORSKA uporządkowała niewielkie fasety w rzędy i uczyniła je głównym zdobniczym motywem.
Naciśnij zdjęcie, aby je powiększyć
Szkło kryształowe, po zastygnięciu jest cięższe i trwalsze niż szkło tradycyjne, a dzięki dodatkom tlenku ołowiu po oszlifowaniu efektownie rozszczepia światło. Głębokie szlify, grawerowanie i rżnięcie sprawiają, że kryształ wyróżnia się bogatym zdobieniem, spektakularnym połyskiem oraz mieni się wieloma barwami. Kolekcja Julia odczarowuje kryształ, klasycznie kojarzony z wystawną zastawą i rodzinną pamiątką. ORSKA wyprowadza go z kredensu wprost do garderoby i w autorskim stylu przenosi z obszaru odświętności do strefy codzienności. Motyw ucztowania jest wciąż żywo obecny, acz zaadoptowany do nowych okoliczności. Biżuteryjne formy kładą bowiem nacisk na celebrację ulotnych chwil radości. Zachęcają, aby uwolnić szkło zza witryn i cieszyć się nim każdego dnia.
Kolekcji towarzyszy dokument „Rzemiosła świata według Orskiej: szkło kryształowe” dostępny w Zoom TV. To pierwszy film z serii dokumentów podróżniczych, w których Anna Orska odwiedza pracownie rzemieślnicze z różnych, czasem bardzo odległych, miejsc i poznaje charakterystyczne dla danego miejsca techniki.
ORSKA tworzy biżuterię z charakterem, jej projekty są wyraziste, a często kontrowersyjne. Surowość form, szorstkość faktur i odmienna idea, stojąca za każdą kolekcją, oddają temperament marki. Biżuteria marki ORSKA nie jest dodatkiem. Ona sama w sobie tworzy kreację. Specyficzne wzornictwo Anny Orskiej jest dla odważnych osób, poszukujących oryginalnej formy stylu. Każdy egzemplarz ma indywidualny charakter. To zasługa ręcznego wykonania oraz sięgania po osobliwe, często niepowtarzalne materiały. Komponenty pochodzą z różnych części świata i z różnych epok, podobnie jak sama koncepcja kolekcji. Autorskie projekty są doceniane przez światową prasę modową, z włoskim Vogue Accessory i niemieckim Vogue na czele. ORSKA jest niepokorna, różnorodna i nieprzewidywalna. Nie boi się eksperymentów. Wciąż poszukuje. To jedno jest w niej niezmienne.
„Do Huty Julia trafiłam dlatego, że o niej marzyłam. Wiedziałam, że mamy w Polsce ostatnią hutę szkła kryształowego i pomyślałam, że warto byłoby głośno opowiedzieć o jej dziedzictwie. Ludzie tam pracujący są niesamowici: wytrwali, bardzo utalentowani i pełni pasji. Jestem niezwykle wdzięczna za tę przygodę. Pokazano mi proces, pozwolono mi poznać surowiec. To jest tworzenie przez poznawanie w czystej postaci. W pracy projektanta jest to bardzo ważne.”- tłumaczy Anna Orska, projektantka biżuterii.
Huta Julia to unikalny na skalę europejską producent szkła szlifowanego w Polsce, którego historia sięga 1842 roku i wiąże się nierozerwalnie z dwoma niemieckimi producentami szkła i kryształu: hutą Josephine ze Szklarskiej Poręby oraz hutą Fritza Heckerta z Piechowic. Nieprzerwanie od ponad stu pięćdziesięciu lat Julia produkuje niezwykłe i wysokiej jakości szkło kryształowe, łącząc najlepsze, oparte na tradycyjnej technologii, doświadczenia rzemieślnicze z nowoczesnymi rozwiązaniami. Współczesna droga Julii to szlif łączący tradycję z awangardą. To tworzenie czasami przewrotnych i zaskakujących kolekcji łączących kryształ z innymi materiałami.
„Współpraca z Anią Orską to dla nas przewrotny akt tworzenia form kryształowych. Odwracamy tradycyjny dla nas proces i skupiamy się na tak małych formach, na jakich nigdy nie pracowaliśmy. To też wspaniałe myślenie o przyszłości, które Ania wnosi. O nowej definicji form kryształowych, o łączeniu z nowymi technologiami. To dla nas bardzo twórcza redefinicja.” – opowiada Agnieszka Browarny, Prezes Huty Julia.
